Mleko i jajka są najczęstszą przyczyną alergii pokarmowych u dzieci. Zaczyna się w pierwszych dwóch latach życia, choć większość dzieci toleruje je przed ukończeniem 5. roku życia, po różnym okresie stosowania diety bezresztkowej. Po przekroczeniu tego wieku, jeśli nie osiągnięto tolerancji, rzadko występuje. U tych dzieci mogą wystąpić ciężkie reakcje alergiczne, nawet na bardzo małe ilości pokarmu. W ostatnich latach alergię pokarmową leczy się za pomocą doustnej immunoterapii, zwanej także odczulaniem lub indukcją tolerancji.
Co to jest doustna immunoterapia żywieniowa?
Jest to jedna z najbardziej obiecujących metod leczenia alergii pokarmowej. Jego bezpośrednim celem jest odczulanie, a w dalszej perspektywie osiągnięcie tolerancji na dany pokarm. Składa się ona z pierwszej fazy zwiększania dawek, w której podaje się małe, stopniowo coraz większe ilości pokarmu, aż do momentu, gdy pacjent może przyjąć porcję normalną dla jego wieku lub do osiągnięcia maksymalnej dawki, którą można tolerować. Czasami spore znaczenie ma to, ile człowiek może przyjąć bakterii – cały artykuł w temacie bakterii w ludzkim organizmie znajduje się na stronie prowitaminy.pl. W drugim etapie (faza podtrzymująca) dziecko musi spożywać tolerowaną ilość pokarmu stale i bez przerwy, w większości przypadków przez wiele lat, codziennie lub kilka razy w tygodniu. Procedura ta moduluje odpowiedź immunologiczną i spowalnia wytwarzanie przeciwciał (IgE) przeciwko pokarmowi, dzięki czemu dziecko nie ma reakcji alergicznej po jego spożyciu. Jeśli tolerują mniej niż normalną porcję, będą przynajmniej zabezpieczone przed przypadkowym połknięciem niewielkiej ilości pokarmu.
Kto może skorzystać z tej metody leczenia?
Leczenie może być stosowane u wszystkich dzieci w każdym wieku, u których alergia pokarmowa jest spowodowana obecnością przeciwciał IgE przeciwko pokarmom. Jednak jak dotąd najwięcej doświadczeń zebrały osoby uczulone na mleko, jajka, orzeszki ziemne i zboża. Leczenie można rozpocząć w momencie rozpoznania choroby. Jednakże, ponieważ wiele z tych dzieci w końcu naturalnie toleruje mleko i jajka, zaleca się zaproponowanie leczenia od 5 roku życia, jeśli nadal występuje u nich alergia.
Jak przeprowadza się immunoterapię pokarmową?
Najczęściej stosowane schematy immunoterapii doustnej obejmują pierwszą fazę polegającą na przyjmowaniu coraz większych ilości pokarmu przez 4-6 miesięcy. Z czasem harmonogramy zostały skrócone do szybkiego zwiększania dawek w ciągu 5 dni. W przypadku wolniejszych wytycznych dawkę pokarmu zwiększa się w szpitalu raz lub dwa razy w tygodniu. W domu dziecko musi nadal przyjmować taką ilość pokarmu, jaką wcześniej tolerowało w szpitalu. Rodzinę należy nauczyć, jak postępować w przypadku wystąpienia reakcji alergicznej. Ponadto rodzice powinni prowadzić dzienniczek dawek, reakcji i wymaganego leczenia. W najszybszych protokołach zwiększanie dawki aż do osiągnięcia dawki podtrzymującej odbywa się w szpitalu w kolejnych dniach. W drugiej fazie (podtrzymującej) dziecko musi przyjmować pokarm w domu, w ilościach i z częstotliwością wskazaną przez alergologa. W tej fazie rodziny muszą kontynuować wypełnianie dziennika zdarzeń. Bardzo ważne jest, aby nie zaniechać leczenia i nie zmieniać zalecanego schematu. Przerwanie leczenia może wywołać reakcję alergiczną, gdy pokarm zostanie ponownie wprowadzony.
Czy istnieją jakieś zagrożenia?
Immunoterapia doustna z użyciem pokarmu również wiąże się z ryzykiem. U wielu dzieci występują reakcje alergiczne, zwłaszcza w szpitalu, gdy zwiększa się ilość spożywanych pokarmów. Reakcje mogą również wystąpić w domu w obu fazach leczenia, chociaż są rzadsze w fazie podtrzymującej, dlatego rodzice są instruowani, kiedy, jak, gdzie i w jakich warunkach dziecko powinno przyjmować oczekiwaną ilość pokarmu. Większość występujących reakcji alergicznych jest łagodna lub umiarkowana (swędzenie ust, pokrzywka, obrzęk warg, kichanie lub wydzielanie śluzu albo łagodne zaburzenia oddychania). Istnieje jednak ryzyko wystąpienia ciężkich reakcji ze znaczną niewydolnością oddechową lub ogólnym pogorszeniem stanu zdrowia. Dlatego rodzice są uczeni, jak rozpoznawać reakcje alergiczne i jak je leczyć za pomocą adrenaliny w zastrzykach, które powinni mieć w domu.